Αγιάδαι ή Αγίδαι

Το όνομα της μιας από τις δύο βασιλικές οικογένειες που βασίλεψαν στη Σπάρτη από τον 10o αι. π.Χ. έως το β’ μισό του 3ου αι. π.Χ. Ο οίκος ονομάστηκε έτσι από τον Άγη, τον γιο του Ευρυσθένη (γι’ αυτό λεγόνταν και Ευρυσθενίδες) που ισχυριζόταν ότι η οικογένειά του καταγόταν από τον Ηρακλείδη Τληπόλεμο. Η άλλη βασιλική οικογένεια ονομαζόταν Ευρυπωντίδες και καταγόταν από τον Προκλή, αδελφό του Ευρυσθένη. Οι A., εκφραστές του δημοκρατικού στρατιωτικού πνεύματος της φυλής, κληρονομώντας τη μυθική έχθρα που έτρεφαν ανάμεσά τους τα αδέλφια Προκλής και Ευρυσθένης, βρίσκονταν σε όλη την περίοδο των ιστορικών χρόνων σε μόνιμη, πολλές φορές αιματηρή, αντιδικία με τους Ευρυπωντίδες, που στηρίζονταν κυρίως στην αριστοκρατία των εφόρων. Οι A. ανέδειξαν σπουδαίους στρατιωτικούς και πολιτικούς άντρες (Κλεομένης A’, Λεωνίδας, Παυσανίας).